Депутат Байқоңырдағы онкологиялық аурулар өсімі мәселесін көтерді

Парламент Мәжілісі депутаттарының атына Байқоңыр ғарыш айлағының қызметіне байланысты проблемалар бойынша Жезқазған өңірінің тұрғындарынан өтініш түсті. Бұл туралы бүгінгі Мәжіліс отырысында депутат Арман Қожахметов айтты, - деп хабарлайды Tengrinews.kz тілшісі. 

"Байқоңыр" ғарыш айлағының қоршаған ортаға әсеріне байланысты аймақтағы онкологиялық аурулардың, орталық жүйке жүйесі ауруларының жоғары деңгейі азаматтарды ерекше алаңдатады. Қарағанды облысы анықталған онкологиялық аурулар бойынша республиканың көшбасшы бестігіне кіреді. Денсаулық сақтау министрлігінің деректері бойынша Жезқазған қаласында қатерлі ісік ауруларының өсуі байқалады.

"Байқоңыр" ғарыш айлағынан ұзақ уақыт бойы "Протон", "Циклон", "Днепр", "Циклон-М"зымыран-тасығыштары үшырылды. Осы зымырандардың сүйық реактивті қозғалтқыштарында асимметриялық диметилгидразин (НДМГ) немесе жеңілдетілген Гептил қолданылды. Гептил бірінші қауіптілік классындағы заттарға жатады-оның адам үшін өлім дозасы бір литр суға 1 микрограмм.

(...) Сарапшылардың бағалауы бойынша, Байқоңырдан (1959 жылдан бастап) ғарыш кемелерін Қазақстан аумағына, Алтай Республикасы мен Алтай өлкесіне ұшыру сәтінен бастап 600-ден астам зымыранның сатылары құлаған. Жоғары уытты "қоқыстың" жалпы салмағы 3 мың тоннадан асады", - дейді депутат. 

Ал қазақстандық ғалымдардың пікірінше, Ресей тарапы қаржыландыратын РН апаттық іске қосуларының теріс әсерінің салдарын жою жөніндегі бағдарламалар, әдетте, үш жылға есептелген, олар экожүйе үшін барлық жағымсыз салдарды анықтау және жою үшін жеткіліксіз екен.

"Қазақстандық ғалымдар орындаған көпжылдык экологиялық зерттеулердің нәтижелері РН апаттары болған жерлерде ластануды жоюға және топырақ-өсімдік жамылғысын қалпына келтіруге шамамен 10 жыл талап етілетінін дәлелдеді, осы уақыт ішінде қоршаған ортаның жай-күйіне бақылауды түрақты түрде жүзеге асыру қажет. Бүгінде зымыран отынының компоненттерін залалсыздандырудың тиімді әдістері әлі табылған жоқ, дегенмен алғашқы жұмыстар өткен ғасырдың 80-жылдары басталған болатын.

Бұл проблема, әрине, ғылыми зерттеулердің тақырыбы болуы және қазақстандық ғалымдардың ғарыштық бұйымдар құлаған аудандардың топырақ және су көздерін залалсыздандыру әдістерін іздеуі керек. (...) Осыған байланысты Жезқазған, Сәтбаев қалалары мен Қарағанды облысы Ұлытау ауданының "Байқоңыр" ғарыш айлағына тікелей іргелес елді мекендерін экологиялық дағдарыс жағдайына дейінгі аумақтарға жатқызу мәселесін қарауды сұраймыз", - деп сауал жолдады Арман Қожахметов. 

Сілтемесіз жаңалық оқисыз ба? Онда "ВКонтакте" желісінде парақшамызға тіркеліңіз!